Má phanh sau

Má phanh (bố thắng) sau trong hệ thống phanh ô tô: Vai trò, bảo dưỡng và các thương hiệu uy tín

Trong hệ thống phanh (thắng) ô tô, má phanh sau đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi lái xe. Hệ thống phanh sau thường ít được chú ý so với phanh trước, nhưng chúng vẫn chiếm một phần không nhỏ trong hiệu suất phanh tổng thể của xe. Bài viết này sẽ đi vào chi tiết về má phanh sau, từ vai trò đến quy trình bảo dưỡng và lựa chọn thương hiệu uy tín.

1. Má phanh sau là gì và vai trò của chúng trong hệ thống phanh?

1.1 Má Phanh Sau Là Gì?

Má phanh sau là một trong những bộ phận quan trọng của hệ thống phanh ô tô, đặc biệt nằm ở phía sau của xe. Chúng được lắp đặt vào các bánh sau và có nhiệm vụ hỗ trợ giảm tốc độ và dừng xe một cách an toàn. Má phanh sau thường có cấu tạo từ một tấm kim loại và một lớp vật liệu ma sát, giúp tạo lực ma sát với đĩa phanh hoặc tang trống khi tài xế đạp phanh.

Có hai loại má phanh sau phổ biến:

• Má phanh đĩa (Disc Brake Pads): Sử dụng trong hệ thống phanh đĩa, má phanh ép trực tiếp vào đĩa phanh để tạo ra lực ma sát làm chậm hoặc dừng xe.
• Má phanh tang trống (Drum Brake Shoes): Sử dụng trong hệ thống phanh tang trống, má phanh ép vào bề mặt bên trong của tang trống để tạo lực phanh.

1.2 Vai Trò Của Má Phanh Sau Trong Hệ Thống Phanh

Má phanh sau giữ vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo khả năng phanh và an toàn của ô tô. Dưới đây là những vai trò chính của má phanh sau trong hệ thống phanh:

1. Giảm Tốc Độ Và Dừng Xe

Khi người lái đạp phanh, má phanh sau ép vào đĩa phanh hoặc tang trống, tạo ra lực ma sát cần thiết để giảm tốc độ hoặc dừng xe. Mặc dù phần lớn lực phanh được phân bổ cho bánh trước, má phanh sau vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng lực phanh và hỗ trợ việc dừng xe một cách ổn định và an toàn.

2. Giúp Cân Bằng Lực Phanh

Hệ thống phanh ô tô thường chia lực phanh giữa bánh trước và bánh sau. Má phanh sau giúp phân bổ lực phanh một cách đồng đều, ngăn chặn hiện tượng xe bị mất thăng bằng hoặc lắc lư khi phanh gấp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với xe tải hoặc xe có tải trọng lớn, nơi mà bánh sau phải chịu một phần trọng lượng lớn của xe.

3. Hỗ Trợ Phanh Tay

Má phanh sau cũng đóng vai trò trong hệ thống phanh tay. Khi tài xế kéo phanh tay, má phanh sau sẽ kẹp chặt vào đĩa phanh hoặc tang trống, giữ cho xe đứng yên khi đỗ xe trên địa hình dốc hoặc trong trường hợp cần phải dừng khẩn cấp.

4. Tăng Hiệu Quả Phanh Khi Chở Hàng Nặng

Trên các xe tải hoặc xe chở hàng, má phanh sau cần phải làm việc với hiệu suất cao hơn để đảm bảo khả năng phanh hiệu quả khi xe mang tải trọng lớn. Lực phanh được phân bổ cho bánh sau sẽ giúp giữ ổn định khi giảm tốc hoặc dừng lại trong các điều kiện vận hành khắc nghiệt.

5. Đảm Bảo An Toàn Cho Người Lái Và Hành Khách

Má phanh sau là một phần quan trọng của hệ thống an toàn chủ động, giúp giảm nguy cơ tai nạn giao thông. Khi hoạt động đúng cách, má phanh sau không chỉ giúp dừng xe một cách nhanh chóng mà còn giảm thiểu rủi ro trượt, mất lái khi phanh trên các bề mặt trơn trượt hoặc điều kiện đường không thuận lợi.

2. Các loại má phanh sau phổ biến

Dưới đây là phần mở rộng và chi tiết hơn về các loại má phanh sau phổ biến, tập trung vào cấu tạo, đặc điểm kỹ thuật, ứng dụng và hiệu suất của từng loại:

Dưới đây là phần mở rộng và chi tiết hơn về các loại má phanh sau phổ biến, tập trung vào cấu tạo, đặc điểm kỹ thuật, ứng dụng và hiệu suất của từng loại:

1. Má phanh hữu cơ (Organic Brake Pads)

• Cấu tạo: Được làm từ các vật liệu hữu cơ không chứa amiăng, bao gồm hỗn hợp sợi thủy tinh, sợi carbon, cao su, sợi Kevlar, và các loại nhựa kết dính.
• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Khả năng tạo ra ma sát tốt khi hoạt động ở nhiệt độ thấp.
  • Khối lượng nhẹ hơn so với các loại má phanh khác, giúp giảm áp lực lên các chi tiết phanh.
  • Ít gây hao mòn cho đĩa phanh so với má phanh bán kim loại.
• Hiệu suất:
  • Phù hợp cho lái xe hàng ngày với tốc độ trung bình và ít phải phanh gấp.
  • Khả năng chịu nhiệt kém hơn, dẫn đến hiệu suất giảm khi phanh ở tốc độ cao hoặc trong các điều kiện phanh nhiều lần liên tiếp (như trên đường dốc).
• Ứng dụng:
  • Xe du lịch phổ thông, xe chạy trong thành phố hoặc khu vực ít có đòi hỏi về phanh gấp.
• Tuổi thọ: Trung bình, nhưng thường mòn nhanh hơn khi sử dụng nhiều trong điều kiện khắc nghiệt.

• 2. Má phanh bán kim loại (Semi-Metallic Brake Pads)

• Cấu tạo: Thành phần gồm 30-65% kim loại (như thép, đồng, sắt, hoặc hợp kim) kết hợp với nhựa và các chất phụ gia hữu cơ khác để tạo ra ma sát.
• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Khả năng tản nhiệt tốt, giúp ngăn ngừa quá nhiệt trong quá trình phanh nhiều lần liên tiếp.
  • Chịu mài mòn cao hơn và thường bền hơn so với má phanh hữu cơ.
  • Tạo ra nhiều bụi phanh hơn và có thể gây tiếng ồn lớn khi phanh.
• Hiệu suất:
  • Tạo ra lực phanh mạnh, đặc biệt trong điều kiện cần phanh gấp hoặc khi tải trọng xe lớn.
  • Hiệu quả ở nhiều dải nhiệt độ khác nhau, giữ được độ bám tốt ngay cả khi phanh nóng.
• Ứng dụng:
  • Phù hợp cho các loại xe tải, SUV, hoặc xe thể thao có hiệu suất cao.
  • Thường dùng cho các xe có yêu cầu tải trọng cao và khả năng dừng xe nhanh.
• Tuổi thọ: Lâu dài hơn so với má phanh hữu cơ, đặc biệt trong điều kiện phanh khắc nghiệt.

3. Má phanh Ceramic (Ceramic Brake Pads)

 

• Cấu tạo: Được làm từ hợp chất gốm với các sợi mịn bằng đồng, có khả năng chịu nhiệt và ma sát cao.
• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Độ ồn thấp: Hoạt động rất êm, ít tạo tiếng ồn khi phanh.
  • Ít tạo ra bụi phanh hơn so với các loại má phanh khác, giữ cho bánh xe và hệ thống phanh sạch hơn.
  • Khả năng chịu nhiệt cao, giúp duy trì hiệu suất phanh ổn định trong suốt quá trình sử dụng.
• Hiệu suất:
  • Hiệu suất phanh tốt cả ở nhiệt độ cao và thấp, không bị giảm lực phanh ngay cả khi phanh liên tục.
  • Khả năng tự tản nhiệt tốt, giúp ngăn ngừa hiện tượng quá nhiệt và mất hiệu suất phanh khi chạy đường dài hoặc trong điều kiện nhiệt độ cao.
• Ứng dụng:
  • Thường được sử dụng cho các xe hạng sang, xe thể thao, và xe yêu cầu phanh mạnh mẽ, ổn định.
  • Thích hợp cho xe chạy đường trường hoặc tốc độ cao.
• Tuổi thọ: Dài hơn so với má phanh hữu cơ và bán kim loại, nhưng giá thành cao hơn.

4. Má phanh không amiăng hữu cơ (Non-Asbestos Organic Brake Pads - NAO)

• Cấu tạo: Không chứa amiăng, thành phần chủ yếu gồm sợi hữu cơ như Kevlar, chất kết dính và các phụ gia khác.
• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Khả năng hoạt động êm ái, ít gây tiếng ồn và rung lắc khi phanh.
  • Thân thiện với môi trường do không chứa amiăng và các hóa chất độc hại.
  • Nhẹ nhàng với bề mặt đĩa phanh, ít gây mòn đĩa.
• Hiệu suất:
  • Khả năng phanh hiệu quả trong điều kiện nhiệt độ thấp và trung bình.
  • Tuy nhiên, hiệu suất giảm khi phanh trong điều kiện nhiệt độ cao, không thích hợp cho việc phanh liên tục hoặc phanh gấp.
• Ứng dụng:
  • Phù hợp cho các xe du lịch thông thường, đặc biệt là các dòng xe thân thiện với môi trường.
  • Thích hợp cho lái xe trong thành phố và khu vực ít đòi hỏi phanh mạnh.
• Tuổi thọ: Ngắn hơn so với má phanh bán kim loại và gốm, nhưng giá thành thấp.

5. Má phanh Carbon-Ceramic (Carbon-Ceramic Brake Pads)

• Cấu tạo: Làm từ hỗn hợp carbon và gốm cao cấp, được thiết kế cho khả năng chịu nhiệt độ và lực ma sát rất cao.

• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Chịu được nhiệt độ cao vượt trội so với các loại má phanh khác, không bị mất hiệu suất ngay cả khi phanh ở tốc độ cao liên tục.
  • Rất nhẹ, giúp giảm tải cho hệ thống phanh và tăng hiệu suất tổng thể của xe.
• Hiệu suất:
  • Hiệu suất phanh mạnh mẽ và ổn định, ngay cả trong điều kiện đua xe hoặc chạy ở tốc độ cao.
  • Khả năng tản nhiệt vượt trội, đảm bảo phanh không bị quá nhiệt hoặc mất lực phanh.
• Ứng dụng:
  • Chủ yếu sử dụng trong các xe đua, xe thể thao cao cấp và các xe yêu cầu phanh hiệu suất cao như siêu xe.
• Tuổi thọ: Cực kỳ bền và lâu dài, tuy nhiên giá thành rất cao, chỉ phù hợp cho các xe chuyên dụng.

6. Má phanh hiệu suất cao (High-Performance Brake Pads)

• Cấu tạo: Thường là sự kết hợp giữa sợi carbon, gốm và kim loại, được thiết kế đặc biệt cho các xe thể thao và xe đua.

• Đặc điểm kỹ thuật:
  • Khả năng chịu nhiệt độ cực cao và lực phanh mạnh.
  • Tạo ra lực ma sát cao ngay cả khi phanh ở tốc độ lớn hoặc trong điều kiện khắc nghiệt.
• Hiệu suất:
  • Được tối ưu hóa cho phanh gấp và phanh ở tốc độ cao.
  • Không thích hợp cho sử dụng hàng ngày vì có thể gây tiếng ồn và mài mòn nhanh hơn khi sử dụng ở nhiệt độ thấp.
• Ứng dụng:
  • Sử dụng cho các xe đua chuyên dụng hoặc xe thể thao hiệu suất cao.
• Tuổi thọ: Rất bền khi sử dụng trong điều kiện đua xe, nhưng có thể mòn nhanh nếu sử dụng cho các ứng dụng hàng ngày.

3. Dấu hiệu cần thay má phanh sau

Má phanh sau là một trong những bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh ô tô, giúp đảm bảo an toàn khi lái xe. Việc má phanh sau bị mòn hoặc hư hỏng có thể gây nguy hiểm nếu không được thay thế kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo rằng bạn nên kiểm tra và thay thế má phanh sau của xe:

1. Tiếng kêu bất thường khi phanh

Nếu bạn nghe thấy tiếng kêu rít, rít vang hoặc tiếng lạch cạch khi đạp phanh, đây là dấu hiệu má phanh đã bị mòn và cần được thay thế. Âm thanh này thường phát ra khi lớp vật liệu ma sát trên má phanh đã mòn và phần kim loại bên trong tiếp xúc trực tiếp với đĩa phanh.

2. Phanh mất độ nhạy

Khi má phanh bị mòn, bạn có thể cảm thấy phanh kém hiệu quả hơn, cần phải đạp sâu hơn để dừng xe. Điều này có thể làm giảm khả năng phản ứng của xe khi cần dừng gấp, dẫn đến nguy hiểm khi lái xe.

3. Đèn cảnh báo phanh sáng

Nhiều xe hiện đại được trang bị hệ thống cảnh báo trên bảng điều khiển khi má phanh mòn đến mức cần thay thế. Nếu đèn cảnh báo phanh (Brake) sáng, bạn nên đưa xe đến gara để kiểm tra tình trạng của má phanh.

4. Xe bị rung lắc khi phanh

Khi bạn cảm thấy xe bị rung hoặc lắc khi phanh, có thể má phanh sau đã bị mòn không đều, làm giảm khả năng phanh và ảnh hưởng đến sự ổn định của xe.

5. Lực phanh giảm dần

Một dấu hiệu dễ nhận biết khác là lực phanh giảm dần theo thời gian. Nếu bạn cần phải dùng lực nhiều hơn để đạp phanh mà xe không phản hồi tốt như trước, má phanh sau có thể đã mòn đến mức không còn hiệu quả.

6. Độ dày của má phanh giảm

Bạn có thể kiểm tra trực tiếp độ dày của má phanh. Nếu độ dày của má phanh giảm xuống dưới 3mm, đó là lúc bạn cần thay má phanh mới để đảm bảo an toàn.

7. Đĩa phanh bị xước

Nếu bạn kiểm tra và thấy đĩa phanh có các vết xước hoặc mòn không đều, có khả năng là má phanh đã quá mòn và không còn bảo vệ đĩa phanh khỏi sự ma sát kim loại. Việc tiếp tục lái xe với tình trạng này có thể gây hư hỏng nặng hơn cho đĩa phanh.

8. Xe bị lệch hướng khi phanh

Nếu khi phanh, xe bị kéo sang một bên, điều này có thể do má phanh bị mòn không đều hoặc một trong các má phanh đã hỏng hoàn toàn, khiến lực phanh không phân bố đều lên hai bánh xe sau.

9. Má phanh bị nóng quá mức

Khi bạn cảm thấy phanh nóng bất thường hoặc có mùi cháy khét khi phanh, có thể má phanh đã bị quá nhiệt do ma sát quá lớn vì đã mòn. Điều này cần được kiểm tra ngay lập tức để tránh gây hư hại nặng hơn cho hệ thống phanh.

4. Quy trình kiểm tra và thay má phanh sau

Việc kiểm tra và thay thế má phanh sau cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo an toàn cho người lái. Các bước cơ bản để kiểm tra má phanh sau bao gồm:

• Kiểm tra độ dày của má phanh: Nếu độ dày má phanh mỏng hơn 3mm, bạn nên thay ngay lập tức.

• Kiểm tra tình trạng bề mặt phanh: Nếu phát hiện dấu hiệu trầy xước, nứt vỡ, má phanh cần được thay thế.

Quy trình thay má phanh sau bao gồm việc tháo bánh xe, tháo bộ phanh, và thay thế má phanh cũ bằng má phanh mới. Sau đó, cần kiểm tra hoạt động của hệ thống phanh để đảm bảo chúng hoạt động trơn tru.

5. Bảo dưỡng má phanh sau

Ngoài việc thay thế định kỳ, bảo dưỡng hệ thống phanh sau cũng là yếu tố quan trọng giúp kéo dài tuổi thọ của má phanh và đảm bảo hiệu suất phanh:

• Làm sạch định kỳ: Hãy làm sạch bụi và dầu mỡ trên bề mặt phanh để tránh hao mòn không đều.

• Kiểm tra đĩa phanh: Đĩa phanh cũng cần được kiểm tra và thay thế nếu có dấu hiệu mòn hoặc bị biến dạng.

• Thay dầu phanh định kỳ: Dầu phanh đóng vai trò quan trọng trong việc truyền lực từ bàn đạp phanh tới các bộ phận phanh. Việc thay dầu phanh giúp hệ thống phanh hoạt động hiệu quả hơn.

  

Kết Luận

Má phanh (thắng) sau là bộ phận cực kỳ quan trọng trong hệ thống phanh ô tô. Việc hiểu rõ về chức năng, tầm quan trọng và các dấu hiệu nhận biết khi cần thay thế má phanh sẽ giúp bạn duy trì hiệu suất phanh tốt nhất, đảm bảo an toàn khi lái xe. Đừng bỏ qua việc kiểm tra và thay thế má phanh định kỳ để tránh những hư hỏng nặng nề hơn cho xe và bảo vệ an toàn cho chính bạn.

Các câu hỏi thường gặp về má phanh sau

Thời gian thay má phanh phụ thuộc vào điều kiện lái xe và loại má phanh sử dụng. Thông thường, má phanh sau cần được thay sau khoảng 30.000 - 70.000 km.

Âm thanh kêu khi phanh có thể do má phanh mòn, lắp ráp không đúng hoặc có bụi bẩn tích tụ trên bề mặt phanh.

Cả má phanh trước và sau đều quan trọng để đảm bảo hiệu suất phanh tốt. Phanh trước chịu tải nhiều hơn, nhưng phanh sau cũng đóng vai trò cân bằng và an toàn khi lái xe.
 

Các thương hiệu Má phanh (Bố thắng) phổ biến

Tại Việt Nam, có nhiều thương hiệu má phanh phổ biến, cung cấp các sản phẩm phù hợp với nhiều dòng xe khác nhau. Dưới đây là một số thương hiệu má phanh chất lượng, được tin dùng tại thị trường Việt Nam

Bosch là một trong những thương hiệu phụ tùng ô tô nổi tiếng toàn cầu, được người dùng Việt Nam tin tưởng. Các sản phẩm má phanh của Bosch nổi tiếng với độ bền cao, hiệu suất ổn định và khả năng giảm tiếng ồn tốt. Bosch cung cấp các loại má phanh hữu cơ, bán kim loại và gốm, phù hợp cho nhiều loại xe khác nhau.

Brembo là thương hiệu má phanh cao cấp từ Ý, nổi tiếng với các sản phẩm phanh hiệu suất cao. Brembo thường được sử dụng trên các dòng xe thể thao và xe sang nhờ khả năng chịu nhiệt tốt, độ bền cao và hiệu suất phanh vượt trội. Tại Việt Nam, Brembo được nhiều người lựa chọn cho các dòng xe cao cấp như Mercedes-Benz, BMW, Audi.

Akebono là một thương hiệu nổi tiếng từ Nhật Bản, chuyên sản xuất má phanh cho các dòng xe hơi phổ thông và xe thương mại. Các sản phẩm của Akebono được đánh giá cao về độ bền, hiệu suất phanh ổn định và ít gây tiếng ồn. Akebono cung cấp cả má phanh bán kim loại và má phanh gốm, phù hợp với nhiều điều kiện lái xe tại Việt Nam.

TRW, còn được gọi là Lucas tại một số thị trường, là một thương hiệu phụ tùng phanh thuộc tập đoàn ZF của Đức. TRW cung cấp các sản phẩm má phanh chất lượng cao, được sử dụng rộng rãi trên nhiều dòng xe tại Việt Nam. Má phanh TRW nổi bật với độ bền cao, khả năng chịu nhiệt tốt và giảm tiếng ồn khi phanh.

Advics là thương hiệu phụ tùng phanh thuộc Toyota Group, nổi tiếng với các sản phẩm má phanh chất lượng cao dành cho xe Toyota và nhiều dòng xe Nhật Bản khác. Sản phẩm của Advics được sản xuất với công nghệ tiên tiến, giúp cải thiện hiệu suất phanh và giảm thiểu tiếng ồn, rất phù hợp với điều kiện giao thông tại Việt Nam.

Nisshinbo là thương hiệu phụ tùng ô tô đến từ Nhật Bản, chuyên sản xuất má phanh cho các dòng xe Nhật như Toyota, Honda, Mazda. Các sản phẩm má phanh Nisshinbo có độ bền cao, hiệu suất ổn định và giá cả hợp lý, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng tại Việt Nam.

Sangsin là thương hiệu má phanh đến từ Hàn Quốc, nổi tiếng với sản phẩm có giá cả phải chăng và chất lượng ổn định. Sangsin cung cấp má phanh cho nhiều dòng xe phổ thông tại Việt Nam, từ xe Nhật đến xe Hàn, với khả năng phanh tốt và độ bền cao.

Ferodo là thương hiệu má phanh lâu đời từ Anh, chuyên cung cấp các sản phẩm phanh chất lượng cao cho nhiều dòng xe khác nhau. Ferodo nổi tiếng với má phanh gốm, cho phép giảm tiếng ồn và cung cấp hiệu suất phanh vượt trội. Tại Việt Nam, Ferodo được ưa chuộng trên các dòng xe châu Âu và xe Nhật cao cấp.

MINTEX là một thương hiệu má phanh nổi tiếng từ Anh, thuộc tập đoàn TMD Friction. MINTEX cung cấp các sản phẩm má phanh có độ bền cao và hiệu suất tốt, đặc biệt phù hợp với điều kiện đường xá Việt Nam. Các sản phẩm má phanh của MINTEX được nhiều người dùng xe phổ thông và xe thương mại tin tưởng sử dụng.

Hitachi là thương hiệu nổi tiếng của Nhật Bản, không chỉ trong lĩnh vực điện tử mà còn trong ngành công nghiệp ô tô. Má phanh Hitachi có chất lượng tốt, độ bền cao và khả năng chịu nhiệt tốt, thích hợp với nhiều loại xe tại thị trường Việt Nam.

NiBK là một thương hiệu má phanh đến từ Nhật Bản, nổi bật với các sản phẩm được chế tạo với công nghệ tiên tiến, đem lại hiệu suất phanh ổn định và độ bền cao. NiBK cung cấp nhiều loại má phanh khác nhau, từ má phanh hữu cơ đến má phanh gốm và bán kim loại, phù hợp cho nhiều loại xe từ phổ thông đến cao cấp. Tại Việt Nam, NiBK được ưa chuộng nhờ vào khả năng giảm tiếng ồn, chịu nhiệt tốt và giá cả cạnh tranh, đáp ứng được nhu cầu của đa số người dùng xe hơi. NiBK đang dần trở thành lựa chọn phổ biến trên thị trường nhờ chất lượng vượt trội và đa dạng sản phẩm, phù hợp với nhiều điều kiện giao thông và loại xe.

Bendix là một thương hiệu má phanh nổi tiếng có xuất xứ từ Mỹ, chuyên cung cấp các sản phẩm phanh chất lượng cao cho nhiều dòng xe, từ xe hơi cá nhân đến xe tải thương mại. Má phanh Bendix nổi bật với độ bền, khả năng chịu nhiệt tốt và hiệu suất phanh mạnh mẽ, đặc biệt phù hợp với những điều kiện lái xe khắc nghiệt.

Aisin là một thương hiệu phụ tùng ô tô hàng đầu đến từ Nhật Bản, nổi tiếng với việc cung cấp các linh kiện chất lượng cao, bao gồm cả má phanh. Là một phần của Tập đoàn Toyota, Aisin chuyên cung cấp má phanh cho nhiều dòng xe Nhật Bản và quốc tế.

Những thương hiệu trên không chỉ được ưa chuộng tại Việt Nam mà còn trên toàn cầu nhờ vào chất lượng sản phẩm và độ tin cậy. Khi chọn mua má phanh, bạn nên xem xét loại xe của mình và điều kiện sử dụng để lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.