Hệ thống treo

Hệ Thống Treo Ô Tô (Automotive Suspension System) – Cấu Tạo, Các Hỏng Hóc Thường Gặp và Phương Án Khắc Phục

Hệ thống treo ô tô là một trong những thành phần quan trọng nhất của xe, giúp cải thiện sự thoải mái và khả năng kiểm soát khi lái xe. Nó đóng vai trò giữ cho xe ổn định trên các bề mặt đường không đồng đều và đảm bảo an toàn khi di chuyển qua các khúc cua hoặc phanh gấp. Bài viết này sẽ đi sâu vào chi tiết về cấu tạo hệ thống treo ô tô, các lỗi hỏng hóc thường gặp và các phương án khắc phục để duy trì hiệu suất tối ưu của xe.

1. Cấu Tạo Hệ Thống Treo Ô Tô

Hệ thống treo bao gồm các bộ phận kết nối khung xe với các bánh xe, cho phép chuyển động và hấp thụ các rung động từ mặt đường. Cấu tạo của hệ thống treo bao gồm các thành phần chính sau:

1.1. Lò Xo Treo (Suspension Springs)

Lò xo treo có nhiệm vụ hấp thụ lực từ mặt đường và giảm thiểu va đập khi xe di chuyển qua các chướng ngại vật. Có ba loại lò xo treo chính:

• Lò xo cuộn (Coil Springs): Loại phổ biến nhất, sử dụng trong hầu hết các xe du lịch.

• Lò xo lá (Leaf Springs): Thường được sử dụng trên các xe tải hoặc xe có trọng tải lớn.

• Hệ thống giảm xóc khí nén (Air Springs): Hệ thống hiện đại, cung cấp sự thoải mái tối ưu và khả năng điều chỉnh độ cao của xe.

1.2. Giảm Xóc (Shock Absorbers)

Giảm xóc là bộ phận chính giúp kiểm soát chuyển động của lò xo và hạn chế dao động sau khi xe gặp chướng ngại vật. Có hai loại giảm xóc:

• Giảm xóc thủy lực (Hydraulic Shock Absorbers): Sử dụng dầu để kiểm soát chuyển động.

• Giảm xóc khí nén (Gas-filled Shock Absorbers): Sử dụng khí và dầu để giảm ma sát và cải thiện hiệu suất.

1.3. Thanh Cân Bằng (Stabilizer Bars)

Thanh cân bằng giúp duy trì sự ổn định của xe khi vào cua, ngăn ngừa xe bị lật bằng cách phân bổ lực đều giữa các bánh xe.

1.4. Rotuyn (Ball Joints và Tie Rods)

Rotuyn đóng vai trò là các khớp nối cho phép các bộ phận chuyển động linh hoạt mà không bị giới hạn bởi các hướng cố định.

1.5. Cao Su Càng A (Control Arm Bushings)

Các khớp cao su này giúp giảm ma sát giữa các thành phần kim loại và đảm bảo sự chuyển động mượt mà.

2. Có 8 Loại Hệ Thống Treo Ô Tô

Hệ thống treo của ô tô được phân chia ra làm 8 loại. Tuy theo đặt tính của từng dòng xe mà nhà sản xuất sử dụng hệ thống treo thuộc loại nào cho phù hợp nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu 8 loại hệ thống treo như sau:

2.1 Hệ thống treo đa liên kết

Multi-Link là hệ thống treo được Double Wishbone và Multi-Link phát triển thành một hệ thống treo có thiết kế cấu trúc khá phức tạp vì có các bộ phận riêng biệt được giữ với nhau bằng các khớp nối.

Hệ thống treo này cũng có các đầu thành phần xoay ở hai bên cánh tay. Cấu trúc được thực hiện bằng cách điều chỉnh hướng của lực mà bánh xe sẽ tiếp nhận.

Multi-Link là loại hệ thống treo có độ bám đường tốt và với hệ thống treo này, việc điều khiển xe trở nên dễ dàng hơn. Hệ thống treo Multi-Link cũng có nhiều biến thể.

Nếu hệ thống treo này bị hỏng thì quá trình thay thế mất nhiều thời gian và phụ tùng thay thế cũng hiếm nên giá thành tương đối đắt hơn so với các hệ thống treo khác.

2.2 ​​​​​​​Hệ thống treo trục cứng

Hệ thống treo trục cứng thường được đặt ở phía sau xe. Đặc điểm chính của hệ thống treo này là bánh xe ở phía sau bên trái và bên phải. Hai bánh xe được kết nối thành một trục thường được gọi là trục.

Hệ thống treo trục cứng có 2 mẫu cùng một lúc, cụ thể là mẫu Axle Rigid được trang bị nhíp lá và mẫu Axle Rigid được trang bị lò xo cuộn hoặc thường được gọi là lò xo trụ.
 

Hệ thống treo này có chất lượng khá tốt và có thể áp dụng cho nhiều loại xe khác nhau. Nó khá đơn giản vì chỉ cần một khối rắn và được trang bị 2 lò xo.

Trục cứng cũng được coi là hệ thống treo mạnh mẽ, do đó có thể chịu được tải trọng lớn một cách ổn định, phù hợp với nhiều loại xe ô tô lớn.

Hệ thống treo có thể giúp làm giảm độ rung hoặc chấn động xảy ra khi bạn đi trên đường không bằng phẳng hoặc có xu hướng gập ghềnh. Với một chiếc xe có hệ thống treo chất lượng tốt, bạn có thể ngồi yên mà không bị gián đoạn.

Hệ thống treo không chỉ hữu ích trong việc giúp giảm độ rung khi xe chạy mà còn giúp việc điều khiển xe an toàn hơn và giúp xe chạy ổn định trên đường.

Tất nhiên, với công dụng vô cùng quan trọng, hệ thống treo là bộ phận không thể thiếu trên ô tô và cần được chăm sóc đặc biệt.

Hiện nay, có rất nhiều loại xe trên thế giới và điều này làm cho các loại hệ thống treo trở nên đa dạng. Ngay cả việc sử dụng hệ thống treo ở mỗi thương hiệu xe cũng luôn khác nhau, do có nhiều loại hệ thống treo chất lượng.

Phân biệt loại hệ thống treo ở mỗi thương hiệu xe hơi chắc chắn là một cách để cân bằng loại xe. Ít nhất một số loại hệ thống treo được sử dụng rộng rãi và phổ biến trong các loại xe được sản xuất hiện nay.

2.3 Hệ thống treo Macpherson

Macpherson là hệ thống treo có tên được lấy theo tên người phát minh ra nó, Earle Macpherson. Rất nhiều xe hơi trên thế giới sử dụng hệ thống treo Macpherson.

Nhiều nhà sản xuất ô tô thích hệ thống treo này vì nó có giá cả phải chăng và có các thành phần khá đơn giản.

Hệ thống treo Macpherson có hình dạng thẳng đứng và được hỗ trợ bởi bộ giảm xóc được sử dụng làm điểm trung tâm của góc nghiêng trong xe. Hệ thống treo này cũng rất dễ có được vì nó được phân phối rộng rãi.
Nhược điểm của hệ thống treo Macpherson là khả năng chịu tải kém hơn và góc nghiêng luôn thay đổi khi xe rẽ hoặc vào cua, điều này khiến lốp xe kém bám đường nhựa hơn.

2.4 Hệ thống treo xương đòn kép

2.4 Hệ thống treo độc lập

Hệ thống treo độc lập là hệ thống treo được thiết kế đặc biệt vì bánh xe bên phải và bên trái ở phía sau không được kết nối trực tiếp mà thay vào đó là bằng khớp trục

Nếu bánh sau giẫm vào một cái hố, tất nhiên, xe sẽ không bị lắc và điều này là do chỉ có hệ thống treo bên trái chuyển động. Hệ thống treo độc lập thực sự được sử dụng rộng rãi trong những chiếc xe hạng sang.

Hệ thống treo độc lập có cấu trúc phức tạp hơn và các chuyển động của trục là độc lập lẫn nhau. Hệ thống treo này cũng được trang bị hai khớp nối linh hoạt. Loại hệ thống treo này vẫn khá đắt tiền, vì vậy nó chủ yếu được sử dụng trong những chiếc xe sang trọng.

2.5 Hệ thống treo cứng - Lá nhíp

Rigid - Leafspring là một loại hệ thống treo được áp dụng rộng rãi trên các xe ô tô lưu thông tại Indonesia và chủ yếu được sử dụng trên các loại xe thương mại hoặc xe ô tô cũ. Hệ thống treo này thường được sử dụng ở phía sau xe vì hệ thống treo này cứng.

Hệ thống treo này có cấu trúc khá đơn giản và dễ hiểu. Loại hệ thống treo này thường bao gồm một Vỏ trục được cố định bằng cách sử dụng một bu lông chữ U đã gắn sẵn vào khung. Những chiếc xe sử dụng hệ thống treo này thường có mức độ kháng cự khá cao.

2.6 Hệ thống treo tay đòn

Trailing Arm là một loại hệ thống treo có hướng dẫn sử dụng gần giống với 3 Links - Rigid, mặc dù hệ thống hoạt động rất khác nhau. Cách thức hoạt động của nó cũng khác với 3 Links - Rigid hoặc các loại hệ thống treo khác.

Hệ thống treo tay đòn kéo được kết nối từ bên phải sang bên trái. Loại hệ thống treo này thường được đặt ở phía sau xe.

2.7 Hệ thống treo khí nén

Hệ thống treo khí nén là một trong những hệ thống treo được phát triển có hiệu suất tuyệt vời nên được sử dụng rộng rãi trên các dòng xe hạng sang.

Ngay cả trên những chiếc xe sang trọng, hệ thống treo của xe cũng có thể được điều chỉnh bằng máy tính và điều này cho phép thực hiện việc điều chỉnh một cách chính xác.

Nhược điểm của hệ thống treo này là nó có cấu tạo rất phức tạp khi so sánh với các loại hệ thống treo khác. Không chỉ vậy, hệ thống treo này còn có giá thành rất đắt.

2.8 Hệ thống treo Double Wishbone

Hệ thống treo Double Wishbone cũng có thiết kế độc lập, do đó góc quay và chuyển động của hệ thống treo sẽ không ảnh hưởng đến góc hình học, vì góc sẽ không đổi.

Hệ thống treo Double Wishbone có nhược điểm là cần không gian khá lớn. Thêm vào đó, khi bạn muốn thay thế bộ giảm xóc hoặc bộ giảm xóc, quá trình tháo rời mất nhiều thời gian.

Hệ thống treo này khá dễ bị hư hỏng ở các bộ phận, chẳng hạn như khớp bi bị gãy ở phía dưới hoặc phía trên, thanh giằng dài và thanh giằng cuối. Để tránh hư hỏng khác nhau cho xe, bạn có thể thường xuyên thay lốp

3. Các Hỏng Hóc Thường Gặp Trong Hệ Thống Treo

3.1. Lò Xo Bị Gãy Hoặc Mòn

• Dấu hiệu: Xe bị nghiêng sang một bên, tiếng kêu lạch cạch khi di chuyển qua ổ gà.
• Nguyên nhân: Lò xo có thể bị mòn do thời gian hoặc gãy khi chịu lực quá lớn.
• Giải pháp: Thay thế lò xo mới để đảm bảo sự ổn định của xe.

3.2. Giảm Xóc Bị Rò Rỉ Dầu

• Dấu hiệu: Xe nảy quá mức khi đi qua ổ gà hoặc không ổn định khi phanh.
• Nguyên nhân: Giảm xóc bị hỏng hoặc rò rỉ dầu làm mất khả năng kiểm soát dao động của lò xo.
• Giải pháp: Thay thế giảm xóc mới để đảm bảo sự thoải mái khi lái xe và kiểm soát tối ưu.

3.3. Thanh Cân Bằng Bị Gãy

• Dấu hiệu: Xe bị nghiêng quá mức khi vào cua, cảm giác lắc lư khi điều khiển.
• Nguyên nhân: Thanh cân bằng bị mòn hoặc gãy, thường do va chạm hoặc sử dụng lâu dài.
• Giải pháp: Thay thanh cân bằng để khôi phục sự ổn định cho xe khi di chuyển qua các khúc cua.

3.4. Rotuyn Bị Lỏng hoặc Mòn

• Dấu hiệu: Tiếng kêu lạch cạch khi di chuyển, vô lăng có cảm giác lỏng lẻo hoặc xe không phản hồi tốt khi điều khiển.
• Nguyên nhân: Rotuyn bị mòn hoặc lỏng sau một thời gian dài sử dụng.
• Giải pháp: Thay rotuyn mới để đảm bảo khả năng điều khiển xe chính xác và mượt mà.

3.5. Cao Su Càng A Bị Mòn

• Dấu hiệu: Tiếng kêu lớn khi xe di chuyển qua các địa hình gồ ghề, độ rung và chấn động tăng lên.
• Nguyên nhân: Cao su càng A bị nứt hoặc mất tính đàn hồi do thời gian sử dụng.
• Giải pháp: Thay mới cao su càng A để giảm thiểu độ rung và tiếng ồn, duy trì sự ổn định.

4. Giải Pháp Thay Thế Phụ Tùng Hệ Thống Treo

4.1. Thay Thế Lò Xo Treo

4.2. Thay Giảm Xóc

4.3. Thay Thanh Cân Bằng

4.4. Thay Rotuyn Lái

5. Bảo Dưỡng Định Kỳ Hệ Thống Treo

• Kiểm tra độ mòn của lốp xe: Lốp xe mòn không đều có thể là dấu hiệu của hệ thống treo bị lỗi.
• Kiểm tra rotuyn và khớp nối: Đảm bảo rằng các khớp nối và rotuyn không bị lỏng hoặc mòn.
• Thay dầu giảm xóc: Kiểm tra và thay dầu giảm xóc nếu cần thiết.
• Cân chỉnh góc đặt bánh xe: Cân chỉnh lại bánh xe sau khi thay thế các bộ phận trong hệ thống treo để đảm bảo xe di chuyển thẳng và ổn định.